CHIẾT TỰ CHỮ "KHÍ" (棄):

Nghĩa gốc của chữ KHÍ 棄 liên quan đến tập tục vứt bỏ đứa con trai đầu lòng. Hình chữ KHÍ trong Giáp cốt văn miêu tả hai bàn tay cầm cái ky hất một đứa bé ra ngoài. Chữ khắc bằng đồng và Tiểu triện tuy có các nét vẽ khác nhau, nhưng các ký tự cơ bản đều miêu tả cảnh đứa trẻ bị vứt ra ngoài từ cái ky cầm tay. Lệ thư phần dưới là hình hai bàn tay biến đổi thành hình chữ “木”, và được viết thành “棄”, trở thành văn bản hiện đại.

Ý nghĩa ban đầu của “棄” là vứt bỏ đứa con trai đầu lòng, điều này đã được chứng minh bởi những cơ sở lịch sử văn hóa. Một nhà báo có tên là Cầu Tích Khuê từng viết một bài báo nổi tiếng có tên là "sát thủ tử giải" 杀首子解 (giải thích về tục vứt bỏ con trai đầu). Bài báo tin rằng ở miền nam Trung Quốc và một số bộ lạc ở châu Âu, con trai cả đã từng bị vứt bỏ. Lý do là khi loài người bước vào xã hội phụ hệ, tài sản tư hữu của cá nhân đã hình thành, thế là sảy ra vấn đề kế thừa tài sản, phải đảm bảo tài sản do con trai ruột kế thừa, xét theo tình trạng hôn nhân và khoa học thời bấy giờ, con trai đầu tiên sau khi kết hôn không thể xác nhận được là con ruột, người xưa bèn áp dụng hai cách để xử lý: một là vứt bỏ hai là ăn thịt. Mặc dù phụ nữ thời này rất coi trọng trinh tiết, các cô gái xuất giá hầu như đều là trinh nữ, tuy nhiên, để chắc chắn, những đứa bé trai đầu lòng vẫn phải bị loại bỏ. Người ta thường chọn cách vứt bỏ thay vì ăn thịt, vì so với việc giết chóc, bỏ rơi một đứa trẻ có vẻ ít dã man hơn. Tổ tiên của người Chu là Hậu Tắc mang tên Khí, chính là đứa con bị vứt bỏ. Trong bài “Thiên vấn”, Khuất Nguyên viết: “Tắc duy nguyên tử, Đế hà trúc chi? Đầu chi vu băng thượng, điểu hà úc chi? (Nghĩa là: Tắc là con đầu, sao nhà vua lại ghét bỏ, ném ông trên băng lạnh, chim sóc làm sao có thể ủ ấm?) “Nguyên tử” ở đây tức là đứa con trai đầu.

*****

Nội dung bài viết được trích xuất từ BỘ TÀI LIỆU HỌC CHỮ HÁN, tài liệu do nhóm quản trị fanpage biên soạn theo nguồn gốc và lục thư. Bạn nào cần mua tài liệu dạng này xin vui lòng inbox fanpage https://www.facebook.com/vuihocchuhan/ hoặc zalo 0974922282.